LOKAL02: Coğrafyanın Merkezinde Çoğalan Sesler

Bir kente bakmak, yalnızca onun sokaklarını değil; sesini, belleğini ve potansiyelini duyumsamakla başlar. LOKAL açık çağrı serisi de kenti yeniden düşünmenin, kurmanın, orada olmanın farklı hâllerini ortaya koyar ve sanatçılarla kenti ve kente dair olan her şeyi yeniden göz önüne getirir, düşler. LOKAL, Eskişehir’in yerel üretimlerinden doğan ve kentle kurulan düşünsel, duyumsal ve tarihsel bağlara dikkat kesilen bir çağrı. İlk edisyonunda başlattığı paylaşarak, dayanışarak üretme pratiği şimdi LOKAL02 ile büyüyor, derinleşiyor ve katmanlanıyor.

EKSAV – Eldem Sanat Alanı | Dalyancı Konağı’nda gerçekleşen LOKAL02, sergiyi yalnızca bir gösterim değil; bir sözleşme, bir karşılaşma, bir arşiv açımı olarak düşünüyor. İlk kez Dalyancı Konağı’nda gerçekleşecek sergi, konağın yüzyılı aşkın duvarlarında yankılanan sesler ve görünmeyen hikayeleri ile birlikte, bugünün ihtiyaçlarıyla, sorularıyla, imgelemleriyle bir araya geliyor. LOKAL02 hem bireysel hem de kolektif anlatıları içine aldığı güncel üretimler aracılığıyla çok boyutlu bir anlatıya dönüşüyor.

LOKAL02 kapsamında açılan açık çağrıya başvuran üretimler, seçici kurulun çok sesli yaklaşımlarıyla değerlendirildi. Sanatçı ve akademisyen Prof. Dr. Hayri Esmer, kültür yöneticisi ve Hayy Açık Alan kurucu ortağı Saliha Yavuz, SAHA Derneği Direktörü Serra Yentürk ile Sinopale Koordinatörü ve Hal Kolektif üyesi Yiğit Bahadır Kaya’nın yer aldığı bu kurulun değerlendirmesi sonucu seçilen 13 sanatçı: Ahmet Dündar, Altay Kervan, Damla Yılmaz, Handan Akyürek, Hasan Hüseyin Özmen, Hatice Karakaş, Gökçe Demirbaş, Melike Melena, Muhammet Fatih Çoban, Özge Atalay, Studio Pinprick, Taha Düzler ve Ülkü Usta üretimlerini bu sergide izleyiciyle buluşturuyor.

Farklı disiplinlerden gelen sanatçılar; resim, heykel, yerleştirme, video, dikiş, seramik ve fotoğraf gibi çeşitli mecralar üzerinden ürettikleri işleriyle bireysel arayışları kolektif bir zemine, yerel bir deneyimi evrensel bir sorguya dönüştürüyorlar. Bu üretimler, kentle kurulan gündelik ilişkilerden, kişisel tarihlerin belleğinde kalan kırılma anlarına; toplumsal cinsiyetin izlerine ve anlatılarına, varoluşun sessiz kodlarına; doğayla kurulan ilişkilere ve arayışlara, bireysel ve toplumsal konuların sessizleştirilen çok sesliliğine, mitolojiye, kültürel mirasın taşıyıcılığına kadar uzanan bir anlatılar ağı kuruyor.

LOKAL02 bir sergiden fazlası: Birleşen sesler topografyası, bir ortak düşünme pratiği, bir kentle temas arayışı ve buluşma, oyun alanı. Sanatçılar bu sergide yalnızca kendi hikâyelerini değil; kentte bastırılmış, görünmeyen, dışarda bırakılan ya da unutulmuş sesleri de görünür kılmaya çalışıyorlar. Her bir üretim, bir iz sürme biçimi, bir hafıza kazısı, bir sosyo-kültürel tahayyül egzersizi olarak yerini alıyor.

Sergi mekânı olarak seçilen Eldem Sanat Alanı | Dalyancı Konağı, geçmişin taşıyıcısı olarak değil, bugünün sorularını taşıyan bir beden olarak ele alınıyor. Sanatçılar, mekânı yalnızca taşıyıcı yüzeyler olarak değil; üretimlerine direnen, onları şekillendiren, onlarla konuşan canlı katmanlar olarak düşünüyor. Konağın kendisi serginin bir aktörüne, bir anlatıcısına, bir tanığına da dönüşüyor. Böylece LOKAL02, mekânsal belleği sanat temelli bir hafızayla örerek, geçmiş ve bugünü birbirine açan katılımcı ve deneyimsel bir yapı inşa ediyor.

Bu sergi, yalnızca bir son anlatı değil; bir süreç, bir yöntem, bir öneri. LOKAL02 ile birlikte, Eskişehir’in sanat üretimi ve kültürel inşası yeniden tarif ediliyor: Merkezinden değil, kenarından konuşan, yukarıdan değil, aşağıdan örülen açoğul bir ekosistem inşa ediliyor. LOKAL02 burada bir tekillik değil; çoğulcu bir dolaşma biçimi, bir karşılaşma nedeni, bir ortak zemin hâline geliyor.

LOKAL02 aynı zamanda bir dayanışma alanı olarak da kurgulanıyor. Sanatçılar yalnızca üretimlerini değil; düşünme, sorgulama, birlikte hayal kurma hâllerine de referans veren üretimlerini ve fikirlerini paylaşıyorlar. İzleyici de bu yapının dışarıdan bakanı değil; içine davet edilen, çağrılan, sorgulayan bir parçası hâline geliyor.

İkinci edisyonuyla LOKAL, artık bir sergiden çok daha fazlası: Yerelin içinden seslenen bir öneri, kente kulak veren bir arayüz, alternatif bir kültürel belleğin inşası. Bu kez oyun alanı genişliyor. Geçmişle temas eden, bugünü tartışmaya açan ve yarını birlikte düşleyen bir hat çiziliyor ve LOKAL02 ile bu hat büyüyor. Kırılgan, dirençli, çok parçalı bir birliktelik kuruyor.

Melike Bayık